भाषासु मुख्या मधुरा दिव्या गीर्वाण भारती।
तस्यां हि काव्यं मधुरं तस्मादपि सुभाषितम्॥

Sunday, March 28, 2010

७. शतेषु जायते शूर: सहस्रेषु च पंडित: |

७. शतेषु जायते शूर: सहस्रेषु च पंडित: |
वक्ता दशसहस्रेषु दाता भवति वा न वा ||

अर्थ 

शंभर मुले जन्माला येतात तेंव्हा एक शूर जन्माला येतो हजारांमध्ये एक विद्वान असतो दहा हजारांमध्ये एक [चांगला] फर्डा वक्ता असतो [पण] उदार माणूस जन्माला येतो असे नाही कधी जन्माला येतो कधी येत पण नाही.
[यातील शेवटच्या वा न वा म्हणजे होतो किंवा होत पण नाही या शब्दांवरून वानवा म्हणजे दुर्मिळता असा शब्द मराठीत तयार झाला आहे]

Hindi Translation:

जब सौ बच्चे जन्म लेते हैं, तब एक वीर जन्म लेता है; हज़ारों में एक विद्वान होता है; दस हज़ारों में एक अच्छा, निपुण वक्ता मिलता है; लेकिन उदार मनुष्य का जन्म तो होता ही नहीं — कभी जन्म होता है, कभी होता भी नहीं।
इन आख़िरी शब्दों “होता या होता भी नहीं” से मराठी में “वानवा” शब्द बना है, जिसका अर्थ है — विरलता या दुर्लभता।


English Translation:

When a hundred children are born, one brave person is born; among a thousand, there is one scholar; among ten thousand, there is one skilled or eloquent speaker; but a truly generous person — such a one is rarely, if ever, born.
From the final words “is there or not there,” the Marathi term “vanava” (meaning rarity or scarcity) originated.

No comments: