भाषासु मुख्या मधुरा दिव्या गीर्वाण भारती।
तस्यां हि काव्यं मधुरं तस्मादपि सुभाषितम्॥

Thursday, January 9, 2014

११८५. स्वतःप्रमाणं परतःप्रमाणं कीराङ्गना यत्र गिरो गिरन्ति |

द्वारस्थनीडान्तरसंनिविष्टा जानीहि तत्पण्डितमण्डनौकः  ||

अर्थ

[शंकराचार्यांनी मंडन मिश्र या पंडिताच घर कुठाय असा प्रश्न नदीवरच्या स्त्रियांना विचारल्यावर त्यांनी दिलेले उत्तर] ज्या घराच्या दरवाज्यात असलेल्या पिंजऱ्यातील पोपट [शब्दशः पोपटाच्या माद्या] स्वतः प्रमाण;  परत: प्रमाण [सांख्य दर्शनातील पारिभाषिक शब्द] असं बडबडत असतील ते पण्डित मंडन मिश्रांच घर आहे असं तुम्ही समजा. [त्या पंडिताकडे सतत असेच संवाद होत असल्यामुळे अनुकरणशील पोपट अर्थ न समजतासुद्धा ती भाषा बोलत होते.]

No comments: